بررسی دیدگاه «ادوارد تایلور» و «جیمز فریزر» درباره خاستگاه و تکامل دین

author

  • علیرضا خواجه گیر استادیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
Abstract:

در میان رویکردهایی که درباره تفسیر و تبیین دین پدید آمد، گرایش عقل‌گرایی از آن جهت که در تبیین دین، پیدایش و تحول آن را همچون جلوه‌هایی از تغییر و تکامل فکر و عقل انسان دانسته و تحول و تکامل دین را با تحولات ذهنی بشر یکی می‌داند، قابل‌توجه بوده‌است. این رویکرد، دین را پاسخی به نیاز شناختی انسان می‌داند. دین در این رویکرد انسان‌شناسانه، محصول تلاش انسان اولیه برای شناخت اشیاء و رویدادهای محیط اطراف اوست، در نتیجه هر چه دانش انسان به جهان پیرامونش افزایش پیدا می‌کند، نیاز او به دین کاهش می‌یابد. انسان‌شناسانی چون «ادوارد تایلور» و «جیمز فریزر» از این زاویه به خاستگاه و تکامل دین نگریسته‌اند. آن‌ها با تاکید بر اصولی مانند وحدت روانی و ذهنی انسان‌ها، اصل بقایا و الگوی تکامل فکری و ذهنی انسان، مراحل دین را از مرحله جانمند‌انگاری و جادو تا مرحله وحدت‌گرایی و توحید، تفسیر می‌کنند که سرانجام در دوران رشد علم افول می‌کند. این رویکرد انسان‌شناسانه، از دو جهت ضعف دارد، یکی از جهت عدم ابتناء بر اسناد عینی و تاریخی داده‌ها و نظریات ارائه شده که مسئله‌ای روش‌شناختی در مطالعات ادیان است و دیگری از جهت محتوایی؛ زیرا پیش‌فرض اصلی این دیدگاه که عناصر، کارکردها و ویژگی‌های همه ادیان همانند هستند، از یک طرف و عدم توجه به ابعاد مابعدالطبیعی و عاطفی دین از جهت دیگر، مورد نقد جدی دین‌شناسان است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مفهوم قربانی در دیدگاه سه تن از محققان سده های 19 و 20 میلادی (هربرت اسپنسر، ادوارد تایلور، جیمز جورج فریزر)

یکی از مهم ترین شعایر دینی که در میان اقوام و ملل مختلف به شیو ههای گوناگون رواجداشته و دارد، آیین قربانی است. این آیین که خود دربردارندۀ بخ شهای مختلف و دارایگوناگونی های بسیار در زمینۀ موضوع، چگونگی و هدف قربانی است، مضمون تحقیقپژوهشگران دین شناس بوده است. این محققان در طی دو سدۀ گذشته رهیاف تهای متنوعی،همچون رویکرد جامعه شناختی، روان شناختی، اسطوره شناختی و پدیدارشناختی را دربررسی این آیین ب...

full text

مفهوم قربانی در دیدگاه سه تن از محققان سده های 19 و 20 میلادی (هربرت اسپنسر، ادوارد تایلور، جیمز جورج فریزر)

یکی از مهم ترین شعایر دینی که در میان اقوام و ملل مختلف به شیو ههای گوناگون رواجداشته و دارد، آیین قربانی است. این آیین که خود دربردارندۀ بخ شهای مختلف و دارایگوناگونی های بسیار در زمینۀ موضوع، چگونگی و هدف قربانی است، مضمون تحقیقپژوهشگران دین شناس بوده است. این محققان در طی دو سدۀ گذشته رهیاف تهای متنوعی،همچون رویکرد جامعه شناختی، روان شناختی، اسطوره شناختی و پدیدارشناختی را دربررسی این آیین ب...

full text

مفهوم قربانی در دیدگاه سه تن از محققان سده های ۱۹ و ۲۰ میلادی (هربرت اسپنسر، ادوارد تایلور، جیمز جورج فریزر)

یکی از مهم ترین شعایر دینی که در میان اقوام و ملل مختلف به شیو ههای گوناگون رواجداشته و دارد، آیین قربانی است. این آیین که خود دربردارندۀ بخ شهای مختلف و دارایگوناگونی های بسیار در زمینۀ موضوع، چگونگی و هدف قربانی است، مضمون تحقیقپژوهشگران دین شناس بوده است. این محققان در طی دو سدۀ گذشته رهیاف تهای متنوعی،همچون رویکرد جامعه شناختی، روان شناختی، اسطوره شناختی و پدیدارشناختی را دربررسی این آیین ب...

full text

بررسی و ارزیابی دیدگاه شهید مطهری درباره حدیث «مجدد دین»

حدیث معروفی از پیامبر(صلى الله علیه و آله) روایت شده که برابر با آن خداوند در هر قرنی کسی را در میان این امت بر می انگیزد تا دین را تجدید کند. این حدیث ابتدا در سنن ابی داود و سپس در بسیاری از جوامع روایی اهل سنت نقل شده و برخی نیز بر صحت حدیث از نظر سند و محتوا اجماع دارند، در شیعه نخستین بار شیخ بهایی آن را گزارش کرده است. شهید مطهری در آثار خود نسبت به اصالت این حدیث تشکیک کرده و آن را از نظ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 14

pages  149- 162

publication date 2015-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023